ئاوات محەمەد ئەمین ڕۆمانی ”دەریا و خەونە شاراوەکەی مەرجان” بە کارێکی ئەدەبیی ناوازەیە، بەوپێیەی هەموو ڕەگەزەکانی ڕۆمانی هاوچەرخی لەخۆ گرتووە. هەروەک چۆن بە خاڵی وەرچەرخانی دەزانم لە ڕەوتی ژیانی ئەدەبیی نووسەرەکەیدا لەبەر ئەم هۆیانە: ناکرێت ئەم دەقە وەک رۆمانێکی مێژوویی بناسین بەمانا باوەکەی، بەئەندازەی ئەوەی کارکردنە لەسەر ئامادەگی رابردوو بە رووداوگەلێک لە سەدەی ھەژدەھەم لەسەر … بەردەوام بە لە خویندنەوەی پێناسەیەک بۆ ڕۆمانی ”دەریا و خەونە شاراوەکەی مەرجان”، بەیان سەلمان